ماجراي تاسيس كيش خودرو
در سال‌هاي ۷۴ تا ۷۶ دو دوست با نام‌هاي محمد صفاري كرماني و كامران نقدي ايده تاسيس اين شركت را عملي مي‌كنند. همزماني اين دوره با دولت سازندگي و با توجه به ديد خاصي كه آن زمان به منطقه آزاد تجاري كيش به جهت رقابت با شهرهاي عربي حاشيه خليج فارس به ويژه دوبي وجود داشت، با اين ايده موافقت شد و با وجود علاقه رئيس جمهور وقت و همشهري بودن ايشان با موسس كيش خودرو طرح تاسيس اين كارخانه جهشي پيشرفت كرد.
در آن سال‌ها هنوز تحريم‌ها شدت نگرفته بود، به همين خاطر با كارگروهي كه كيش خودرو در انگلستان تشكيل داده بود، توانست پلت فرم خودروهاي شاسي بلند و آفرود Rickman Rangers كه حقوق بين المللي آن توسط BMS خريداري شده بود را وارد كشور كند. در همين حين مذاكرات با شركت رنو فرانسه جهت تامين قواي محركه نيز پيش مي‌رفت. شركت BMS از سوي كيش خودرو مسئول انجام طراحي و آزمايشات در موسسه MIRA شدو انواع تست‌هاي شاسي در ساخت بدنه خودرو را انجام داد و طراحي بدنه و شاسي سيناد را به ايران فروخت كه مهمترين ويژگي‌اش جنس كامپوزيتي آن بود.
از طرف ديگر شركت فرانسوي رنو حاضر شده بود اكسل، سيستم تعليق و قواي محركه اين خودرو را تامين كند و قطعاتي كه براي ساخت نسل اول مگان استفاده مي‌كرد را در اختيار كيش خودرو قرار دهد. به اين ترتيب كيش خودرو توانست سيناد سال ۷۸ سيناد را به عنوان اولين خودرو ايراني معرفي و از سال ۷۹ آن را روانه چرخه توليد و بازار كند. درست يك سال پس شكل گيري سيناد، رنو بخش عمده سهام داچيا را خريد و تصميم گرفت محصولاتي اقتصادي را براساس پلت فرم هاي قديمي خود با قيمت رقابتي روانه بازار كند، چيزي كه عملا با فلسفه وجودي سيناد نيز مشابهت داشت.
البته واضح است كه با چنين فرمولي، سيناد نمي توانست خودرو چندان بي عيب و نقصي باشد. عيوب مونتاژي، كيفيت نسبتا پايين ساخت قطعات فايبرگلاس و مشكلات ارگونوميك در فضاي داخلي از جمله مشكلات عمده اولين محصول كيش خودرو بودند. در واقع سيناد ۱ و ۲ از منظر طراحي چيزي شبيه نمونه شهري شده نيسان پاترول سه درب است.خودرو ديفرانسيل جلويي با طراحي چهار شانه كه با ارتفاع كمش از سطح زمين، قطعا قابليت هاي خارج جاده اي مطلوبي ندارد و در عوض به لطف شاسي نردباني (نظير آنچه در SUV هاي كلاسيك و بسياري خودروهاي آمريكايي قديمي مي بينيم) از مركز ثقل پايين و رانندگي لذت بخشي برخوردار است.
با اين وجود در آن زمان كه خودروسازان بزرگ دولتي به ايمني اهميت چنداني نمي‌دادند، كيش خودرو موفق شده بود براي سيناد از موسسه مايرا انگلستان تاييديه تست تصادف دريافت كند. جالب تر آنكه توسط شركت مهندسي مشاور، تعداد انگشت شماري از اين خودرو نيز با نام سلطان به انگلستان صادر شدند.
سيناد از مجموعه موتور گيربكس مخصوص نسل اول رنو مگان بهره مي برد كه برادر زاده پيشرانه مورد استفاده در رنو لوگان يا همان L90 است كه اين روزها در تيراژ بالا توليد مي شود. مهمترين تفاوت بين پيشرانه هاي اين دو خودرو، تفاوت در سر سيلندر و تعداد سوپاپ هاست كه براي سيناد به صورت ساده تك ميل سوپاپ (هشت سوپاپ) و در مورد L90 از گونه دو ميل سوپاپ (۱۶ سوپاپ) است و همين مسئله تفاوت قدرت ۹۲ اسب بخاري سيناد را در مقايسه با توانايي ۱۰۶ اسب بخاري L90 توضيح مي دهد.
معجوني از تمام خودروهاي موجود در بازار
سيناد در زمان عرضه برچسب قيمتي در حدود ۹ ميليون تومان داشت و در بازه قيمتي محصولات ايران خودرو قرار مي گرفت. از اين رو عجيب نيست كه براي كاهش هزينه هاي توليد اين محصول كم تيراژ استفاده از قطعات ساير خودروها در دستور كار قرار گرفته بود. بسياري اجزاي فني همچون مجموعه ديسك و صفحه كلاچ، فيلترهاي مصرفي پيشرانه، لنت ترمز و…با رنو ۲۱ مشترك است. پنل كولر ، رادياتور بخاري و تيغه هاي برف پاك كن از پرايد به عاريت گرفته شده‌اند.
مجموعه ترمز دستي متعلق به پژو ۴۰۵ است و طراحي داشبورد در كمال تعجب بسيار شبيه داشبورد سمند به نظر مي رسد، عجيب از آن جهت كه سيناد در سال ۷۹ معرفي شد و سمند در سال ۸۱ به بازار آمد، از قطعات ظاهري بدنه، تنها آينه هاي جانبي با دوو سيلو مشترك است و در سيناد ۲ حتي چراغ هاي جلو و عقب نيز منحصر به فرد طراحي شده و دست بر قضا همين مسئله براي مالكيني كه اين روزها با كمبود قطعات يدكي اين خودرو مواجه اند، تبديل به معضل شده است.
رديف دوم صندلي هاي سينا با صندلي هاي نيمكتي
منشاء مشكلات كيش خودرو
با وجود اينكه كيش خودرو ظرفيت توليد سالانه شش هزار دستگاه خودرو را دارا بود، اما كل توليدات اين شركت به سختي از هزار دستگاه عبور مي‌كند. با اين حال با توجه به مدت زمان فعاليت كيش خودرو مي‌توان گفت نمونه‌هاي تحقيقاتي زيادي توسط اين خودروساز آماده و بازار سنجي شده بود كه مي‌توانست تحولات بزرگي را در بازار خودرو ايران ايجاد كند، اما درست زماني كه اين شركت براي اوج گيري آماده بود دچار سوء مديريت شد.
در واقع وامي كه توسط موسسان اين شركت دريافت شده بود به بانك صنعت و معدن پس داده نمي‌شود، به همين سبب با اعمال نفوذ انجام شده، مديريت كارخانه براي مدتي به بانك سپرده مي‌شود. پس از در دست گرفتن امور توسط بانك نيز با وجود ممنوعيت‌هاي موجود چند سالي توليد سيناد ادامه مي‌يابد، اما ممنوعيت توليد كالا براي بانك‌ها و برخورد نهادهاي نظارتي از طرفي و از سوي ديگر زيان انباشته كه در مدت توليد اين خودرو ايجاد مي‌شود بانك صنعت و معدن را بر آن مي‌دارد تا در سال ۸۳ به توليد سيناد خاتمه دهد و سهام اين شركت را از طريق مزايده واگذار كند.
تا هفت سال پس از تعطيلي كيش خودرو هيچ تلاشي براي شروع دوباره فعاليت‌ها انجام نمي شود تا اينكه در سال ۹۰ تيمي جديد با خريد سهام اين شركت به همراه ۵۰ ميليارد تومان بدهي كه ۲۰.۵ ميليارد آن از زيان انباشته شركت ناشي مي‌شده، سعي در احيا كيش خودرو داشته‌اند اما در نهايت اين تلاش ها نيز منجر به توليد محصول تازه اي توسط كيش خودرو نشد.
تلاش براي توليد دوباره
طي سال هاي اخير، مالكين جديد كيش خودرو مذاكراتي را با چند خودروساز چيني براي ادامه توليد در اين كارخانه پي گرفتند كه هر كدام به دليلي متفاوت منجر به نتيجه نشد، از جمله مهمترين موارد اين تلاش ها با حضور نمايندگاني از شركت هاي BYD، گروه تجاري CHTC، جك (JAC) و BAW صورت گرفت كه در نهايت به توليد تعداد بسيار محدودي وانت با طرح تويوتا هايلوكس منجر شد.
